W Brwinowie zostanie wybudowane Powiatowe Centrum Opiekuńczo-Mieszkalne (PCOM). O drodze od pomysłu do realizacji, a także idei jego powstania Jacek Wolszczak rozmawia z Grzegorzem Kamińskim, inicjatorem powstania PCOM, członkiem zarządu Powiatu Pruszkowskiego odpowiedzialnym za sprawy społeczne i opiekę zdrowotną.
Jacek Wolszczak: Skąd pomysł na powstanie Powiatowego Centrum Opiekuńczo-Mieszkalnego w Brwinowie?
Grzegorz Kamiński: Do pomysłu na powstanie Powiatowego Centrum Opiekuńczo-Mieszkalnego dochodziłem sukcesywnie od początku obecnej kadencji rady powiatu, czyli od listopada 2018 r. Trzeba zaznaczyć, że Program Centra Opiekuńczo-Mieszkalne jest programem rządowym i został podpisany przez Elżbietę Rafalską, ówczesną minister rodziny, pracy i polityki społecznej w maju 2019 r. Wcześniej nie było możliwości uruchomienia jednostki mającej możliwości pomocy i wsparcia osób z niepełnosprawnościami w takim zakresie, jak wynika to z Programu COM. Na początku moim celem było powstanie ośrodka wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami, który działałby w systemie dziennym i całodobowym. Wynikało to z mojej wieloletniej diagnozy i przekonania o bardzo trudnej sytuacji osób z niepełnosprawnościami w przypadku, gdy ich dotychczasowi opiekunowie nie będą mogli wspierać ich w dorosłym życiu. Tak się składa, że z zawodu jestem pracownikiem socjalnym, ale również specjalistą w dziedzinie polityki społecznej. Pracowałem również w administracji rządowej jako specjalista polityki społecznej, stąd posiadam wieloletnią wiedzę, co do potrzeb pomocy i wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami.
J.W.: Od czego rozpoczął pan swoje działania w sprawie PCOM?
G.K.: Od początku kadencji jako radny i członek zarządu powiatu odpowiedzialny za sprawy społeczne i opiekę zdrowotną podjąłem rozmowy z kluczowymi organizacjami pozarządowymi z terenu powiatu pruszkowskiego, które działały na rzecz pomocy i wsparcia osób z niepełnosprawnościami. Były to: Stowarzyszenie Szlakiem Tęczy, Fundacja Toto Animo oraz PSONI – Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną (koło w Pruszkowie). Każda z organizacji pozarządowych miała swoje pomysły
na ośrodek wsparcia, wynikające z dotychczasowej działalności i doświadczenia w realizacji dotychczasowej pomocy. Jako osoba zawodowo przygotowana do realizacji dobrych pomysłów organizacji pozarządowych poprzez ich urealnienie i wpisanie w aktualnie istniejący system pomocy społecznej oraz ramy prawne na tamten czas, czyli początek roku 2019, jedyną możliwością uruchomienia ośrodka wsparcia działającego w systemie dziennym i całodobowym było utworzenie Środowiskowego Domu Samopomocy typu C dla osób wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych, co nie było 100% odpowiedzią na potrzeby ww. organizacji pozarządowych oraz środowiska osób z niepełnosprawnościami. Dopiero po nowelizacji i ogłoszeniu tekstu jednolitego rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie środowiskowych domów samopomocy umożliwiono tworzenie środowiskowych domów samopomocy typu D dla osób ze spektrum autyzmu lub niepełnosprawnościami sprzężonymi. Jednak, nie będąc pewnym nadchodzących zmian z prawie i korzystając z ogłoszenia przez administrację rządową programu na centra opiekuńczo-mieszkalne od początku czerwca 2019 r., podjąłem decyzję o staraniu się o środki finansowe na jego utworzenie.
J.W.: Czy w realizacji pomysłu mógł pan liczyć na wsparcie powiatu i innych radnych? Z jaką reakcją spotkał się pana pomysł?
G.K.: W realizacji tego przedsięwzięcia zawsze mogłem liczyć na wsparcie pana Krzysztofa Rymuzy – starosty pruszkowskiego, a także pozostałych członków zarządu powiatu pruszkowskiego: pani Zdzisławy Zielińskiej – wicestarosty i pani Agnieszki Kuźmińskiej – etatowego członka zarządu powiatu. Inicjatywą tą interesowali się również radni powiatowi tworzący naszą koalicję z klubów Koalicji Obywatelskiej, Dobra Wspólnego i Mazowieckiej Wspólnoty Samorządowej, którzy wspierali mnie w podejmowanych działaniach, za co jestem im ogromnie wdzięczny. Radni opozycyjni z Prawa i Sprawiedliwości również nie pozostali obojętni na inicjatywę utworzenia Centrum, deklarując wsparcie w realizacji tego przedsięwzięcia, co jest dla mnie ważnym sygnałem, że jest to krok w dobrym kierunku oraz potwierdzenie, że w ważnych sprawach można działać ponad podziałami, za co jestem również bardzo wdzięczny.
J.W.: Czym tak naprawdę będzie Powiatowe Centrum Opiekuńczo-Mieszkalne w Brwinowie? Na co mogą liczyć osoby niepełnosprawne w związku z jego otwarciem?
G.K.: Tak jak wspominałem wcześniej, Powiatowe Centrum Opiekuńczo-Mieszkalne będzie pełniło rolę ośrodka wsparcia dla osób z niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym i znacznym. W budynku Centrum będzie zlokalizowane 8 miejsc całodobowych w mieszkaniach dla osób z niepełnosprawnością, w tym 4 mieszkania jednoosobowe z łazienką i aneksem kuchennym i 2 dwuosobowe także z łazienką i aneksem kuchennym. Pozostałe 22 miejsca w Centrum będą służyły pomocy i wsparciu w formie dziennej, gdzie osoby
z niepełnosprawnością będą przyjeżdżać codziennie na zaplanowane dla nich zajęcia. Chciałbym, by w ramach przyszłej działalności Centrum wsparcie w formie dziennej sprawiło, że część osób będzie można przekierowywać do części całodobowej, w zależności od stopnia ich samodzielności, do mieszkań jednoosobowych lub dwuosobowych.
J.W.: Jakie inne korzyści widzi pan w tej placówce?
G.K.: Ważnym atutem działania Centrum w zakresie wsparcia całodobowego jest obecność personelu, który na bieżąco będzie mógł wspierać osoby tam mieszkające poza godzinami zajęć dziennych. Mieszkania w Centrum będą miały zbliżony charakter do tzw. mieszkań wspomaganych czy chronionych, które funkcjonują jako forma usług społecznych, kierowanych do osób wymagających wsparcia, aby mogły one prowadzić niezależne życie w lokalnej społeczności, w tym rozwijać relacje ze środowiskiem lokalnym. Jestem zdania, iż cały ten proces będzie działał w taki sposób, że w przypadku, gdy stan osoby skierowanej do części całodobowej pogorszy się i nie będzie gwarancji dalszej możliwości zamieszkiwania w Centrum, osoba taka będzie przekierowywana do zajęć dziennych w celu lepszego jej usprawnienia.
J.W.: Co konkretnie będzie mogło zapewnić swoim mieszkańcom Centrum?
G.K.: W Powiatowym Centrum Opiekuńczo-Mieszkalnym w Brwinowie do zajęć i wsparcia dziennego zaplanowano powstanie dużej sali wielofunkcyjnej z aneksem – salon przedzielony suwaną ścianą, gdzie w mniejszym pomieszczeniu z miękką kanapą, fotelami i leżakami mogą odpocząć uczestnicy; sali telewizyjnej wyposażonej w sprzęt rtv, sprzęt muzyczny, rzutniki/projektor z ekranem, dvd, laptop, stoliki, biurka, krzesła; miejsca gier planszowych, zabaw i zajęć wspólnych poprzez rozsuwaną ścianę możliwość podziału grup; miejsca spotkań z zaproszonymi gośćmi, miejsca organizowania imprez okolicznościowych, warsztatów, pogadanek, przedstawień, ważnych wydarzeń dla uczestników COM. Będzie też pomieszczenie wyciszeń, miejsce relaksu, odpoczynku, możliwości drzemki czy odreagowania zdenerwowania czy napięcia dla tych, którzy tego potrzebują. Zaplanowano również 3 sale do zajęć dziennych: sali informatycznej – zajęcia z obsługi komputera i narzędzi internetowych oraz używania nowoczesnych środków komunikacji, obsługi urządzeń biurowych wyposażonych w odpowiedni sprzęt informatyczny oraz biurka i fotele; sali terapii zajęciowej – ludoterapia (gry, karty), biblioterapia, kulturoznawstwo, filmoterapia (oglądanie i omawianie filmów), muzykoterapia (wspólne śpiewanie i zabawy muzyczne), arteterapia, zajęcia literackie (tworzenie wspólnej bajki), wyposażone według potrzeb, zainteresowań i pasji uczestników; sali przygód domowych – w domu i ogrodzie – treningi kulinarne i przygotowanie (w kuchni) dań, sałatek, ciast oraz organizacja porządku w kuchni i domu, organizacja i nauka podstawowych czynności domowych i samoobsługi w tym zakresie, dbanie o czystość i porządek w otoczeniu, posługiwanie się sprzętem domowym i ogrodniczym, zajęcia plastyczne, silwoterapia (rośliny, natura, ogród). Znajdzie się również kuchnia – pracownia kulinarna – wielkości 40 m2, tam też będzie odbywać się trening kulinarny – możliwość przygotowywania posiłków przez uczestników. W gabinecie medycznym będzie można wykonać pomiar cukru, ciśnienia, a także wykonywane wszelkie interwencje doraźne. Powstaną 3 sale treningowo-aktywacyjne: sala rekreacji – zajęcia zgodne z zaleceniem lekarza, zajęcia ogólnousprawniające, orientacji w przestrzeni i otoczeniu, poruszania się, spacery – sprzęt skonsultowany z rehabilitantem po weryfikacji potrzeb uczestników; sala fizjoterapeutyczna – zajęcia do ćwiczeń indywidualnych i grupowych z zakresu fizjoterapii, gimnastyka usprawniająca; sala wyposażona w rower stacjonarny, rotory do ćwiczeń kończyn dolnych i górnych, drabinki, orbitrek, twister, łóżko do ćwiczeń, taśmy, piłki, materace i poduszki; sala terapeutyczna – konsultacje psychologiczne indywidualne i grupowe, trening relaksacyjny, trening oddechowy, trening funkcji poznawczych i pamięci, podnoszenie samooceny i stwarzanie warunków rozwoju osobistego i nawiązywania prawidłowych relacji z otoczeniem, zwiększanie zaradności życiowej, wyrażania opinii i swojego zdania; poradnictwo socjalne. Wybór i gotowość do uczestnictwa w konkretnych zajęciach i rekreacjach będą należeć do uczestnika i są całkowicie dobrowolne. Pomieszczenia Centrum zostaną wyposażone w meble i sprzęty dostosowane do potrzeb zdrowotnych i pielęgnacyjnych przebywających tam osób, w tym przede wszystkim do stymulowania i rozwijania ich sprawności ruchowej, kompetencji poznawczych oraz społecznych. Centrum będzie posiadać też system monitorująco-alarmujący.
J.W.: I te wszystkie wspaniałości zostaną przeznaczone dla osób z niepełnosprawnościami z powiatu pruszkowskiego…?
G.K.: Mając możliwość tworzenia od podstaw Centrum Opiekuńczo-Mieszkalnego, mam ogromną nadzieję, że uda się tę inicjatywę zaszczepić w jak największej liczbie samorządów, a w szczególności tych najbliższych – powiatach grodziskim i warszawskim zachodnim.
J.W.: Czy inicjatywa tworzenia Centrów Opiekuńczo-Mieszkalnych to domena jedynie samorządów powiatowych?
G.K.: W zależności od potrzeb, Centra mogą być tworzone przez samorządy gminne w odpowiednio mniejszej skali. Minimalna liczba uczestników Centrum zgodnie z aktualnym programem do 20 osób. Wiem, że Ministerstwo pracuje nad zmianami w Programie COM i będzie istniała możliwość tworzenia Centrów dla jeszcze mniejszej liczby uczestników. Mam nadzieję, że powstanie naszego Centrum w Brwinowie spowoduje również zainteresowanie samorządów w zakresie tworzenia mieszkań chronionych lub wspomaganych dla osób z niepełnosprawnością w środowisku miejsc zamieszkania osób w pełni sprawnych. Jestem zwolennikiem zamieszkiwania i funkcjonowania osób z niepełnosprawnością w naturalnym środowisku bez konieczności przebywania w Domach Pomocy Społecznej. Do tego jednak nie wystarczy lokal mieszkalny. Potrzebny jest również odpowiedni system wsparcia w gminie w zakresie działania miejscowego Ośrodka Pomocy Społecznej. W zasadzie to jest największa nadzieja, z którą wiążę powstanie naszego Centrum. To jest, w mojej ocenie, przedsięwzięcie Kolumbowe w zakresie polityki społecznej.
J.W.: Dziękując za rozmowę, trzymam kciuki za to, aby pana nadzieje spełniły się w 100% i jak najszybciej.
G.K.: Dziękuję bardzo.
To może Cię zainteresować: