Od 27 sierpnia do 2 września trwać będzie II edycja Festiwalu Kultury Żydowskiej w Grodzisku Mazowieckim GOLEM, wydarzenie mające przywracać pamięć o największej mniejszości zamieszkującej Grodzisk od XVI wieku do rozpoczęcia II wojny światowej. W tym roku skupimy się na sylwetce golema, stworzenia powstałego z gliny, który miał chronić Żydów. FKŻ w Grodzisku to również ukłon w stronę historii miasta, w tym roku poświęconej rodzinie Gerechtów, którzy w latach 20. i 30. XX wieku emigrowali do Francji i Królestwa Belgii. Zachęcamy do zapoznania się z szczegółami festiwalu.

LITERATURA

Tegoroczny program bogaty jest w spotkania poświęcone literaturze, historii i kulturze. Pierwszego dnia, w piątek 27 sierpnia, dr Martyna Steckiewicz opowie o współczesnych golemach w popkulturze. 28 sierpnia w Grodzisku Mazowieckim pojawią się Maciej Płaza i Ula Rybicka. Maciej Płaza promować będzie swoją tegoroczną książkę Golem (2021, WAB). Z autorem rozmawiać będzie Ula Rybicka, dziennikarka, redaktorka, tłumaczka i ekspertka od literatury żydowskiej, właścicielka Żydoteki. W poniedziałek gościć będziemy dr Joannę Podolską z Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi, która opowie o swojej książce Litzmannstadt Getto. Miejsca, ludzie, pamięć (2021, Księży Młyn). Publikacja dr Podolskiej to ważna pozycja dokumentująca historię łódzkiego getta żydowskiego. We wtorek (31.08) spotkamy się z dr Agnieszką Szurek z Uniwersytetu Warszawskiego i stowarzyszenia Odkrywamy Bliskie Historie. Tematem spotkania będzie wydana w tym roku książka Abyś mogła opowiedzieć, w końcu dostępna w języku polskim. Abyś mogła opowiedzieć to wspomnienia Fajgi Burman, grodziskiej Żydówki, która przeżyła Holocaust. 2 września, na zamknięcie Festiwalu, poznamy historię Żydów z Konstancina, Jeziorny i Skolimowa. Okazja jest tym większa, że w tym roku konstanciński Dom Kultury wydał ciekawą i wnikliwą publikację poświęconą Żydom właśnie z tej części Mazowsza.

WARSZTATY

W tym roku organizatorzy przygotowali warsztaty zarówno dla dzieci w wieku szkolnym, jak i osób dorosłych. W sobotę (28.08) odbędą się trzygodzinne warsztaty prowadzone przez członków Jung Warsze. Podczas zajęć podzielonych na trzy segmenty (edukacja, teatr, plastyka) poznamy zwyczaje, wierzenia i tradycje żydowskie. 29 sierpnia (niedziela) podczas zajęć z dr Haliną Postek z Muzeum Getta Warszawskiego uczestnicy w dwóch grupach wiekowych (7-9 i 11-13) dowiedzą się, czym jest szabat, jak się go obchodzi oraz poznają zwyczaje związane z żydowskim Nowym Rokiem, który rozpoczyna się już 6 września.

Biblioteka Publiczna w Grodzisku Mazowieckim we wtorek 31 sierpnia zorganizuje kontynuację ubiegłorocznych warsztatów multimedialnych. W sali YouMedia dzieci będą mogły stworzyć własną wersję Golema (długopisy 3D) oraz ułożyć puzzle multimedialne z podobiznami golemów i starymi zdjęciami Grodziska.

Zapisy na warsztaty z Muzeum Getta Warszawskiego: warsztaty@festiwalkulturyzydowskiej.pl

Zapisy na warsztaty w Bibliotece: k.celewski@biblioteka.grodzisk.pl

Dla osób dorosłych przeznaczone są dwa wydarzenia. 27 sierpnia, otwierając Festiwal, Łukasz Nowacki z Centrum Kultury zabierze wszystkich chętnych do czasów, w których grodziskimi ulicami przechadzali się lokalni chasydzi, gdzie życie tętniło wśród jatek na Placu Wolności, obok stała synagoga, a swój dwór prowadził cadyk Elimelech Szapiro. Dowiemy się, jak przebiegała linia getta żydowskiego oraz poznamy historię grodziskiego cmentarza żydowskiego.

Dzień później Filip Springer, znany pisarz i fotografik, zaprosi na przejażdżkę rowerową z aparatem w dłoni. Nie trzeba mieć specjalistycznego sprzętu, wystarczy smartfon z opcją robienia zdjęć. Motywem przewodnim warsztatów będzie stary, żydowski Grodzisk.

29 sierpnia dowiemy się, jak brzmiały grodziskie ulice od XVI wieku do 1941 roku, kiedy z każdej strony można było słyszeć język jidysz. Na warsztaty językowe zaprasza dr Martyna Steckiewicz.

WYSTAWY

W marcu 2021 roku Ambasada Izraela w Polsce uruchomiła plenerową wystawę Kobiety Izraela. W Grodzisku będzie można ją zobaczyć od 30 sierpnia na ogrodzeniu Willi Radogoszcz (Sienkiewicza 31). 29 sierpnia otwieramy historyczną wystawę poświęconą rodzinie Gerechtów, lokalnych żydów, właścicieli cegielni w Henrykowie. Losy rodziny Gerechtów są burzliwe, trudne i naznaczone emigracją oraz Holocaustem. W Poczekalni PKP poznamy historię tej grodziskiej rodziny oraz historię belgijskich Żydów zamordowanych w Auschwitz. Partnerem i sponsorem wystawy jest Ambasada Belgii w Polsce i na Litwie. 28 sierpnia (sobota) zaprezentujemy wystawę Artur Szyk. Człowiek dialogu ze zbiorów współpracującego z nami Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. Kuratorka wystawy, dr Joanna Podolska, opowie z kolei o ekspozycji w poniedziałek.

KINO

Podczas Festiwalu Kultury Żydowskiej nie może zabraknąć kina izraelskiego i projekcji związanej z wierzeniami żydowskimi. 27 sierpnia zapraszamy na plenerowy pokaz filmu Golem z 1920 roku. W Parku im. Skarbków pokażemy też wybrane filmy z Klubu Filmowego Ambasady Izraela (sobota i niedziela, od 20:30). Wszystkie filmy dostępne będą również od poniedziałku do czwartku w Kinie Wolność w Willi Radogoszcz (pokazy o godzinie 18:00 i 20:00).

Na zamknięcie Festiwalu zapraszamy do restauracji The Park, gdzie w czwartek, 2 września, zaprezentujemy wideoreportaże z katalogu Muzeum Getta Warszawskiego: Spacery varsavianistyczne śladem getta.

MUZYKA

W tym roku zapraszamy na dwa koncerty. W sobotę na Scenie Głównej w Parku im. Skarbków wystąpią Tomasz Raff i Katarzyna Neugebauer z repertuarem polskich pieśni Mieczysława Weinberga. W niedzielę, również w parku, projekt Warsaw Klezmer Band wykona The New Warsaw Trio w wersji kwartetowej.

Koncerty, w razie niepogody, zostaną przeniesione do Sali Widowiskowej w Mediatece.

JEDZENIE

Codziennie od 27 sierpnia do 2 września w restauracji The Park dostępne będzie nowe, okolicznościowe menu z kuchnią izraelską i bliskowschodnią.

Wszystkie wydarzenia odbywają się bezpłatnie. W wydarzeniach realizowanych w zamkniętych przestrzeniach obowiązują limity osób, dlatego warto przyjść przed czasem i zająć sobie miejsce.

Program festiwalu dostępny jest na stronie: www.festiwalkulturyzydowskiej.pl/program

Oraz na fanpage’u: https://www.facebook.com/festiwalkulturyzydowskiej

Organizatorami Festiwalu Kultury Żydowskiej w Grodzisku Mazowieckim są Stowarzyszenie Nowa Kultura i Edukacja oraz wydawnictwo Taurus Edukacja i Kultura. Festiwal współfinansowany jest ze środków Urzędu Miasta i Gminy Grodzisk Mazowiecki, Starostwa Powiatu Grodziskiego i Ambasady Belgii w Polsce i na Litwie oraz darczyńców.

Festiwal objęty został Honorowym Patronatem Burmistrza Grodziska Mazowieckiego oraz Honorowym Patronatem Ambasady Izraela w Polsce.